head.log

Czemu wrzucam takie dziwne notki?

Po pierwsze: to są świadectwa bieżących lektur. Po drugie: to wyraz jakieś zaskoczenia – miłego, „ciekawostkowego”, odkrywczego („czemu ja tego nie wiedziałem?„). Po trzecie, to efekt pewnych moich trwałych preferencji. Tu akurat – czyli przytoczeń z książki Deborah Blum – chodzi o moje upodobanie do antropologii. Antropologii w różnych wymiarach: czy to socjobiologicznych, czy ewolucjonistycznych, czy też pokrewnych nauk behawioralnych.

Te moje preferencje wzbudzi i utwierdził z jednej strony ks. bp prof.Józef Życiński (ciekawe, czy pisane jest mu prymasowstwo Polski?) swoimi wykładami i książkami (głównie z filozofii nauki) i Śp. ks. prof. Józef Maria Bocheński OP. Pamiętam wykłady gościnne tego ostatniego, kiedy np. bodaj w 1988 w bazylice dominikanów w Krakowie z naciskiem podkreślał regułę, że jesteśmy w istotnej części kawałkiem świata przyrody – jesteśmy zwierzętami, czy nam się to podoba, czy nie. Wiele z moich lektur z różnych stron naświetla ten właśnie fenomen – naszą cielesność i doczesność. To, iż w cała masa (może nawet: „niemal wszytkie„) naszych zachowań daje się wyjaśnić przez odwołanie do ustalonych już lub domniemanych zachowań innych zwierząt. Dochodzi do tego naturalnie całe dziedzictwo psychologii (raczje myślę o post-freudowskiej i skłaniam się ku psychologii humanistycznej – szkoła A.Maslowa) i oto mamy ciekawy i pełniejszy obaz nas samych: jako ludzi – czy to jednostek, czy to uczestników porządku społecznego. Jesteśmy częścią świata materialnego. Nasz związek z Duchem (szerzej: duchową warstwą bytu) jest zadziwiający i niezwykły na tym tle. Arystoteles pisał „Dusza jest formą materialnego ciała„. W jakieś postaci powtarzał to Św.Tomasz z Akwinu. A współczesne nauki przyrodnicze, ewolucyjne i medyczne coraz silniej nas w tym utwierdzają. Ale nie jest to koniec obrazu człowieka jako jednostki wolnej. Przeciwnie: to jeszcze lepsze określenie wolności – jej granic i natury.